"Nie odtrącaj mnie, gdy dręczę cię pytaniami.
Może się wkrótce okazać, że zamiast prosić cię o wyjaśnienia, poszukam ich gdzie indziej."
Janusz Korczak
Zadawanie pytań to przejaw rozwijającego się myślenia dziecka. Dziecko zaczyna rozwiązywać problemy - stawia pytania i weryfikuje otrzymane odpowiedzi. Aby tej ciekawości nie zahamować, trzeba być uważnym na dziecięce pytania. Nie oznacza to, że na każde musimy udzielać właściwej i wyczerpującej odpowiedzi. Można się przyznać, że nie jesteśmy pewni, że możemy razem spróbować znaleźć rozwiązanie nurtującego dziecko problemu.
Dzieci przychodzą do rodziców z różnymi pytaniami. Część z nich okreslamy mianem "trudnych". I co wtedy? No cóż, trzeba odpowiadać! Jak? Zgodnie z prawdą, ale dostosowując odpowiedź do możliwości poznawczych dziecka.
Anna Szczypczyk - psycholog
"Nie sprawdzaj z uporem maniaka mojej uczciwości.
Zbyt łatwo strach zmusza mnie do kłamstwa."
Janusz Korczak
Dlaczego dzieci kłamią? Po pierwsze: jest to przejaw dojrzewania i wzrostu kompetencji społecznych. Po drugie: dzieci kłamią, bo chcą spełnić oczekiwania dorosłych. Powiedzieć to, co dorosły wolałby usłyszeć. Co więc robić, aby [przekonać dziecko do szczerości? Po pierwsze: nie karać za kłamanie - raczej pokazywać, że warto mówić prawdę. W praktyce, gdy dziecko przyznaje się do przewinienia, powinniśmy zawsze podkreślać, że cenimy to, że o tym powiedziało. po drugie: warto pamiętać o dawaniu przykładu. Dorośli kłamią bardzo często w ważnych i błahych sprawach. Pamiętajmy, że dzieci patrzą, słuchają i uczą się od nas przez cały czas - nie tylko dobrych rzeczy.
Anna Szczypczyk - psycholog
"Nie wmawiaj mi, że moje lęki są głupie.
One po prostu są.
Janusz Korczak
Lęki dzieci to efekt uboczny ich odkryć poznawczych. (...) Warto więc zapewnić dziecko, że lęk jest naturalny, że nie jest powodem do wstydu. Niestety, często mamy do czynienia z sytuacją odwrotną - to dorosli generują dziecięce lęki, strając sie za pomoca strachu regulować zachowanie dziecka. (...) Ciągle można usłyszeć groźby: Zostawie cię tutaj. Ja juz wychodzę, a ty zostaniesz tu sam. Jednocześnie rodzic chciałby, aby dziecko miało do niego zaufanie i przekonanie, że może spodziewac sie od niego tego, co najlepsze. Nie da się pogodzić gróźb i poczucia bezpieczeństwa, kłamstwa i zaufania. Warto więc przemyśleć, co chcemy dziecku powiedzieć oraz zastanowić się, co ono usłyszy i zrozumie.
Anna Szczypczyk - psycholog
Nie chroń mnie przed konsekwencjami. Czasem dobrze jest nauczyć się rzeczy bolesnych i nieprzyjemnych.
Janusz Korczak
Dzieci uczą się i popełniają błędy. To prawo ucznia, który dopiero zdobywa wiedzę o świecie zarówno tym fizycznym, jak i społecznym. Wiele jednak zależy też od nauczyciela, od tego jak zareaguje na błędy. Czy konsekwencje będą źródłem i nowych kompetncji, czy jedynie okazją do poczucia porażki i wstydu. Dorosły może pokazać dziecku, że za niewłaściwe zachowanie musi ponieśc dodatkową sankcję, często niezwiązaną z przewinieniem. (...) Warto jednak zauwazyć, że kary nie uczą właściwego zachowania, nie zwiększają szans na to, że w podobnej sytuacji dziecko postąpi inaczej. (...) Dobrą strategią jest poszukanie naturalnych konsekwencji zachowania. Jeśli wylałeś sok musisz posprzątać, jeśli zniszczyłeś koledze zabawkę, trzeba będzie mu ją odkupić, zamiast kupić nową zabawkę dla ciebie.
Anna Szczypczyk - psycholog